Yurt içi ve Türkiye çıkışlı yurt dışı uçuşlarda uçak rötar Yaparsa Haklarım Nelerdir?
Herhangi bir havayolu şirketi ile uçuş yapıp rötar da beklemeyenimiz yoktur ya da sayıyla çok azdır diye düşünüyorum. Bir heyecanla gideceğimiz yere daha hızlı ve güvenli bir şekilde gitmek isterken bir anons ile karşılaşmamak mucize oluyor. Örneğin; uçak rötar yaptı, uçak arızalandı, uçak da gecikme oldu, problemli uçuş vs. gibi, her defasında insan ister istemez bu anons bu sefer benim uçuşumla ilgili bir sorun değildir diye geçiyor. Uçuş hakları ile bilmediğimiz çok şey bulunmakta olduğunu düşünüyorum, gideceğimiz yere geç kalmamak daha fazla yorulmamak adına uğraşmamızdan kaynaklanıyor buna eminim. Bu yüzden birazcık bilgilendirme yapmak istiyorum.
Öncelikle gecikme süresi ne olursa olsun havayolu firmanızın size en az iki telefon görüşmesi, e-posta, fax hizmeti vermek zorundadır. Gecikme süresine göre de uygulayacağı kurallar değişim göstermektedir.
Tüketici Birliği Başkanının açıklamasına göre ilgili düzenlemelerde şu haklar tanınıyor:
Hava taşıma işletmesi, uçuşun planlanan hareket saatinden itibaren;
1500 km ye kadar iç hat uçuşları için iki saat veya daha fazla,
1500-3500 km iç ve dış tüm uçuşlar için üç saat veya daha fazla,
3500 km. den fazla uçuşlar için dört saat veya daha fazla gecikmenin olacağını bekliyorsa;
İki-üç saat arası gecikmelerde havayolu şirketinin size sıcak ve soğuk içecek ikramında bulunması gerekmektedir.
Üç-beş saat arası gecikmelerde uçacağınız havayolu içeceğin yanında zamana göre kahvaltı, öğlen ya da akşam yemeği ikram etmek zorundadır. Yemek çeki verilmektedir.
Beş saat ve üzeri gecikmelerde ise havayolunuz sizin yine tüm yeme içme ihtiyacınızı karşılamakla yükümlüdür. Ayrıca aktarmalı bir uçuşunuz varsa ve aktarmayı kaçırdıysanız talep etmeniz durumunda seyahatiniz gerçekleşmiş kısmının tüm masraflarını size en geç 7 gün içinde ödemelidir. Aktarmalı uçuşunuz iptal edildiği takdirde sizi en kısa sürede ücretsiz seyahatinizin başladığı şehre götürmekle yükümlüdür.
Sekiz saat veya daha uzun süre olan gecikmelerde ise havayolu firması uçağınız kalkıp sizin gideceğiniz havaalanına ulaştırana dek uygun bir otelde misafir etmeli tüm konaklama ve transfer masraflarınızı karşılamalıdır. Ya da talep etmeniz halinde 7 gün içinde uçak bileti masrafınızı iade etmelidir.
Avrupa Birliği Çıkışlı Uçuşlarda Rötar Halinde Yolcu Hakları
En başta bahsettiğim kısım Türkiye sınırları içinde gerçekleşen gecikmelerdi şimdi ise daha önemli olan kısım Türkiye’den çıkışlı en çok tercih edilen bölge olan Avrupa’dan gerçekleşecek uçuşlardan bahsetmek istiyorum. Bilmediği bir yerde yaşayacağımız rötar, aktarmalı uçak kaçırma, uçak gecikmesi gibi durumlar herkesi daha tedirgin ve çaresiz hissettirir. Avrupa’nın güzel yanlarından biri haklarımızı bizi uğraştırmadan vermesidir. Yolcu haklarına değer verdikleri gözle görülür bir durumdur.
Firmanın check-in kontuarı veya uçağa biniş yapılacak kapı önünde duyuru asmak zorundalar. Hatta çalışanlara da bu durumu sorabilirsiniz. Eğer bu haklarınızı sağlamazlarsa, Ulaştırma, Deniz ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne başvuruda bulunabilirsiniz.
Üç saate kadar olan gecikmelerde içecek ikram edilmektedir.
Üç saatten fazla olan gecikmeler de;
1500 km’den fazla mesafe için 250 Euro,
1,500-3,000km arası 400 Euro,
3,500 km’den fazla ise 600 Euro tazminat ödenmektedir. Ayrıca ücretsiz yeme-içme, yine ücretsiz telefonla iletişim hakkı ve hatta konaklama hizmeti bile vermek zorundadırlar. Bu hakkı kazanmak için uçacağınız firmanın AB üyesi havayolu firması olması gerekmektedir. Yani THY, Pegasus, Onur Air gibi firmalar AB üyesi Havayolu firmaları olmadığı için, bu firmalardan bir şey talep ederken bu belirttiğim hakları ne yazık ki talep edememektesiniz. Yolcu hakkını bu şekilde koruyabilirsiniz. Unutmadan, Avrupa Birliği kuralları gereğince uçuştan 14 ile 7 gün öncesine kadar yapılan uçuş iptali bildirimlerinde yolcuların tazminat hakkı bulunmuyor.
Rötar Durumundaki İstisnalar
Tüm önlemler alınmasına rağmen kaçınılamayan olağan dışı koşullardan kaynaklanan rötarlar, gecikmeler, uçak sorunları gibi aksaklık durumlarında tazminat ödenmemektedir. Bu gibi durumlar da bazen ödeme yapmak firmaların inisiyatifine kalmıştır. Bunlar değişken politik durumlardır.
Örneğin;
Elverişsiz hava koşulları, (sis, kar, fırtına, buzlanma gibi…),
Beklenmedik güvenlik ve emniyet zaafları ile sınırlamaları,
Grevler, havalimanı sorunları,
Hava trafiği sınırlamaları,
Bagaj, yolcu, uçak ve havalimanını içeren istisnai güvenlik tedbirleridir.
Biliyorsunuz ki İzlanda da yaşanan yanardağ patlaması Avrupa da birçok havayolu şirketini ciddi zarara sokmuştur ve büyük maliyetler üstlenmek zorunda kalmışlardır. Bu yüzden de havayolu şirketlerini koruyan yasalar biraz daha genişlemiştir. O yüzden bu gibi durumlarda yapılacak çok bir şey bulunmamaktadır beklemekten başka.