Doğu Afrika’nın Masai kabilesi – Masailer Kenya’nın güneyinde ve Tanzanya’nın kuzey kesiminde Büyük Rift vadisinin kurak alanlarında hayatlarını sürdüren kabilelerdir. Masailer yaklaşık yarım milyon nüfusu ile 160.000 km2 yüzölçümü üzerinde yayılmış durumdalar. Masai toplumu 16 gruptan meydana gelmektedir.
Bunlar : Ildamat, Ilpurko, Ilkeekonyokie, Iloitai, Ilkaputiei, Ilkankere, Isiria, Ilmoitanik, Iloodokilani, Iloitokitoki, Ilarusa, Ilmatatapato, Ilwuasinkishu, Kore, Parakuyu ve Tanzanya Masaileri olarak bilinen Isikirari’dir.
Masailer’in çoğunluğu Kenya’da yaşadığı için Masai Mara Safari maceramızı tamamlar tamamlamaz hiç vakit kaybetmeden Masai köyüne ziyaret için sabırsızlanıyoruz. Ama ziyaretimizden önce Afrika denilince ilk akıllara gelen Masailer hakkında birkaç bilgi vermek istiyoruz.
Masailer Hakkında
- Masailerin üzerine sardığı kırmızı beze Shuka deniliyor.
- Ataerkil toplumdur. Tüm kararlar köyün en yaşlısının onayına bağlıdır.
- Göçebe hayatı yaşarlar. Bu demek oluyor ki hayvanları ile sürekli bir yerden başka yere seyahat halindelerdir.
- Aslında pek çoğu çobanlık yapar. Güttüğü sürüleri vahşi yaşamdaki hayvanlardan özellikle aslanlardan korurlar.
- Manyatta denilen sığınaklarda yaşarlar. Evler yaklaşık olarak 10 mt2 büyüklüğünde ve içeriyi aydınlatacak birkaç minik pencereden ibarettir.
- Hiçbir Masai evinde su ve elektrik bulunmamaktadır.
- Masailer bir tek tanrıya inanırlar. Enkai veya Engai ismini verdikleri tanrı bunlardan biri Engai Narok olan cömerttir Engai Nanyokie ise kincidir.
- Masai kabilesi Maa dilini konuşur ancak okullarda İngilizce ve Swahili (Tanzanya ve Kenya’nın resmi dili) ile eğitim görmektedirler.
- Akraba evliliklerine izin verilmiyor.
Köye girdiğimiz gibi bizi renkli kıyafetleri ile Masai erkekleri karşılıyor. Henüz köye adım atmadan geleneksel Masai dans gösterilerini yaptıktan sonra sırada bizi köyün minikleri karşılıyor. Bu çocukları gördükten sonra uzun bir süre ne için buraya geldiğinizi unutuyorsunuz. Ayağında terliği olmayan, iç çamaşırsız, çamura bulanmış kıyafetleri ve salya sümük yüzlerinde onlarca sineğin konduğu siyah sevimli yüzler. Hem de bir iki tane değil onlarca. Ne kadar sevimli olduklarını anlatmaya kelimeler kifayetsiz kalır. Gelin fotoğraflara bakalım 😉
Çocuklarla yeterince vakit geçirip artık köyün iç kısımlarına doğru ilerliyoruz. Burada gösteri sırası kadınlarda. Erkeklerin yaptığı dansın aksine çok farklı şov sergiliyorlar.
Gezi o kadar sistematik ilerliyor ki her şey sırasıyla ve bir düzen içinde ilerliyor. Dans gösterileri tamamlanır tamamlanmaz köyün ahırı olan alana alınıyoruz. Ve rehber anlatacaklarını bitirene kadar Masai erkekleri ahırın önünde biz dışarı çıkmayalım diye adeta bir set örüyorlar. Bir ara ufacık alanda, güneşin altında bunalırken dışarı çıkmak isteyince izin olmadığını öğrendim 🙂
Köy içinde adım attığımız her yer ama her yer tezek. Boka bulanmak ne burada hakkını verdik sanırız 🙂
Artık Masailerin yaşadığı evlere ziyaret vakti geldi çattı. Şimdiye kadar gördüğümüz her şey bizim gözümüzde içler acısı bir durum. Evet bu onların alışık olduğu, gelenekleri sürdükleri bir hayat ama bizim gibi modern hayatın içinden fırlayıp gelenler için anlaması çok zor hayat şekli.
Yuvayı Dişi Kuş Yapar
Masai evleri kadınlar tarafından yapılıyor. Bir kadın evlendikten sonra evini tek başına kendi çabasıyla inşa ediyor. 10 metrekareyi geçmeyen içinde oda olarak nitelendirdikleri 2-3 bölmesi olan, tuvalet ve mutfağı olmayan, odanın tam ortasında ateş yakılan bölümü mutfak olarak kullanan ve minicik 2-3 ufak göz camları olan evler buralar. İçeri girdiğinizde kapkaranlık bir ortam sizi bekliyor ama evin sahibi birkaç dakika sonra her şeyi görebileceğimizi endişe etmememizi söylüyor. Ve dediği oluyor gerçekten. Kısa bir süre sonra gözlerimiz içerideki zifiri karanlığa alışıyor ve etrafı görebiliyoruz.
Ne Kadar Çok Hayvan O Kadar Çok Kadın
Ayyy bu tam karı meraklılarına göre. Gitseniz ya siz Masai köylerine 🙂 Ne kadar çok inek o kadar çok kadın miss gibi işte ehehehe. Ama buna rağmen kadınlar her zaman bir Masai erkeği için hayvanlardan sonra gelir.
Neyse ciddiyete dönüyoruz. Masai erkeklerinin ne kadar çok ineği varsa hayvan oranında birden çok kadınla evlenme hakları oluyormuş. Artık hayvanların bakımını yapsınlar diye başka sebepten mi o kadar derin bilgi sahibi değiliz. Ama genel olarak erkekler avlandığı için ağır işler kadınlara kalıyor olsa gerek ki çok eşlilik bu kadar yaygın durumda.
Hazır konu kadın-erkek, evliliğe gelmişken Carola Lehmann ve Lketinga’nın aşkından (gerçek hikaye) bahsetmek istiyoruz. İsviçre’de yaşamını sürdüren Alman Carola erkek arkadaşı ile çıktığı Kenya seyahatinde Masaili genç Lketinga’ya aşık olur. Dönüş için sevgilisiyle havalimanında dönüş uçağını bekleyen Carola dönmekten vazgeçer ve Lketinga’nın peşine düşer ve bulur. Bir süre Masai köyünde birlikte yaşarlar ve sonrasında Carola ülkesine dönüp ailesine Masaili genç ile evlenmek istediğini açıklar. Aile şaşırıp, kabul etmese de Carola çoktam kararını vermiştir. Kenya’ya geri döner ve köyde ufak bir dükkan açıp geçimlerini sağlamaya başlarlar. Ardından hamile kalıp, doğumunu gerçekleştirir. Fakat günler geçtikçe eşi Lketinga’nın kıskançlığı gittikçe artar ve artık bu durum Carola için dayanılmaz bir hal alır. Aralarında artan tartışmalar ve kavgalar gün geçtikçe şiddetlenince Carola Lketinga’dan ayrılmaya ve kızıyla birlikte ülkesine geri dönmeye karar verir. Bugün Carola hala eski kocası ve onun ailesine maddi desteğini sunmaktadır.
Ve bu hikaye yıllar sonra 2005 yılında White Masai ismiyle film haline getirilmiştir. İzlemenizi ciddi anlamda tavsiye ederiz.
Masiler Nasıl Besleniyor
Köye girdiğinizde ilk akla gelen bu etnik grubun hayvan etiyle beslendiği oluyor. Çünkü köy içi ve çevresi dahil olmak üzere ekip biçtikleri hiçbir yer yok. Her yer kuru araziden ibaret. Sonrasında köy içindeki rehberlerden öğrendiğimize göre Masailer süt, inek eti ve kanla besleniyor. Kan??? Evet yanlış duymadınız. Bunun için hayvanları boğarak öldürüyor ve kanını öyle temin ediyorlar.
