Hani bazı yerler vardır ya yanı başımızdadır ama gitmeye fırsat bulamayız. İşte Cumalıkızık Köyü İstanbul’a yakın gezilecek yerler arasında yakınlığı ve tarihi ile göz ardı ettiğimiz yerlerden bir tanesiydi bizim için. Bursa gezilecek yerlerin başında hatta Bursa’nın en değerli köylerinden bir tanesidir Cumalıkızık. Orayı burayı gezmekten bir türlü gitmeye fırsat yaratamadığımız değerlerimizden bir tanesine yolumuz bir sonbahar mevsimine denk geldi.
Orkun’un Cumalıkazık Nesli’ninse Cumalıkız olarak benimsediği köy Cumalıkızık Köyü 🙂
700 yıllık tarihe sahip Cumalıkızık Osmanlı’nın bizlere bıraktığı bir miras olup Bursa’nın ufak bir köyüdür. Kerpiç ve taştan yapılma iki katlı evleri, taş kaplı yolları ve dar sokaklarıyla insanı adeta farklı bir dünyanın içine çekiyor. Hele ki sezon sonu gittiyseniz bilin ki köy sizin 😉 Taş yollarında adım attıkça, sokaklarını gezdikçe, evlerin tarihi dokusunu gördükçe sizi geçmişe götürmemesine engel yok.
Kızık köyleri arasında günümüze kadar kendini en iyi şekilde korumayı başarmış köy Cumalıkızık’tır. Köyün yapılaşmasında hiç bir planlama yapılmamış olan Cumalıkızık’ta dikkatimizi çeken ilk şey köyün ana caddesi olmayışıydı. Köy tamamen dar ve taş sokaklardan aynı zamanda girişte bir büyük meydan bir kaç ufak meydana benzer alandan ibaret.
Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 12.11.1981 tarih ve 12730 sayılı kararıyla kentsel sit ilan ilan edilen köydeki 2007 yılından itibaren restorasyan sürecine girmiş. 2014 yılında da Unesco Miras Listesine girmeye hak kazanmış değerimizdir.
Karar;
Bursa İli, Merkeze bağlı Cumalıkızık Köyü’nün halk mimarisi örneklerinin sergilendiği, geleneksel malzeme olan ahşap-taş karışımı, alaturka kiremit örtülü, çatılı evleri ile, özgünlüğünü kaybetmeden günümüze gelebilmiş küçük bir yerleşme yerlerimizden olduğuna, yapı tekniği, malzemesi, mimari karakteri ile aynen korunması gerekli kentsel sit oluşturduğuna, yeşilin, dokusundaki özelliklerinin, sokak kaplamalarının sit bütünlüğü içinde korunması gerektiğine, tüm bu özellikleri ile kentsel ve doğal sit alanı olan Cumalıkızık Köyü’nün meskun yerinde söz konusu yapılarda yapılacak adi onarımların adı geçen müdürlüğünde görüşü alındıktan sonra gerekli belgelerle (fotoğraf, rölöve, onarım projesi, vaziyet planı vb.) Kurulumuza karar alınmak üzere iletilmesine, yeni yapılacak inşaatlar hususunda da Kurulumuzdan karar istenmesinin zorunlu olduğuna karar verildi denilmektedir.
CUMALIKIZIK EVLERİ
Köy’de toplam 270 ev olup bunlardan 176 tanesi tescillidir. Şu anda 180 ev halen kullanımdadır. Moloz taş, kerpiç ve ağaçtan yapılan evlerde ilk dikkat çeken iki ve iç katlı oluşları, üst katlarda bulunan pencelerin cumbalı oluşu, evlerin dış renklerinin ağırlıklı olarak çivit mavisi olduğu ve bununla birlikte sarı, beyaz ve mor renklerin de dikkat çektiği, alaturka kiremitli çatılarıyla yüzyıllar öncesine yolculuk yapmak için en doğru adresin burası olduğu şüphesiz.
CUMALIKIZIK GEZİLECEK YERLER
Köyün girişinde ilk karşınıza çıkacak olan yer tescillenmiş Cumalıkızık mezarlığıdır. Mezarlığı gerinizde bırakıp köye doğru yürüyünce büyük meydana varılıyor. Meydan Osmanlı sivil mimarisine ait tarihi evlerle çevrelenmiş olup meydana zenginlik katan bir diğer şey de iki çınar ağacının olmasıdır. Herhangi bir yerleşim planı olan oluşturulan köyün sokaklarıysa yük taşıyan hayvanlar gözetilmek amacıyla yapılmıştır. Sokaklarını gezerken özellikle dikkat etmeniz gereken yağmur sularının eve girmesine engel olmak için sokak taşlarının yolun ortasına doğru eğimli döşendiğidir. Yine yağmur suyu için düşünülen bir diğer dahiyane fikir de evlerin saçaklarının geniş ve uzun yapılması olmuş. Bundaki amaç ise yağmur yağdığında sokakların kuru kalmasıymış.
Yolun ortasına doğru eğimli döşenmiş taşlar adeta bir su kanalı gibidir. Uludağ’dan eriyen buzlar buraya su olarak akıyor. Hem köyün say aylarında serin kalmasına yardımcı oluyor hem de bu akan suların toplanmasıyla köy halkı tarlalarını sulayabiliyor.
Köy için her ne kadar planlı yapılmadığını söylemiş olsak da hiçbir evin manzarası diğer evin manzarasına ve gün ışığına engel olmamaktadır.
Cin Aralığı : Dünya’nın en dar aralıklarından biri olarak kabul edilen Cin aralığının genişliği 60 cm’dir.
Etnografya Müzesi : Cumalıkızık köyünün halk tarafından 18. ila20. yy’a ait eşyalar buraya bağışlanmıştır. Şimdi bu eşyaları artık Cumalıkızık Etnografya Müzesi ve Sanat Evinde görmeniz mümkündür.
Cami
Zekeriya Hatun Çeşmesi
Hamam
CUMALIKIZIK KAHVALTI
Cumalıkızık niyeyse kahvaltı severlerin buluşma noktası gibi bir yer haline gelmiş. Biz de bu hatayı yaptık da ondan öyle diyoruz 🙂 Köy meydanından yukarı doğru adım attıkça köylü kadınlar üzerimize üşüşüyor. İlla bana gel bana gel. La havleeeee nerey düştük diyoruz haliyle. En sevmediğimiz en nefret ettiğimiz bir davranış. İstenilen yere gireceğimiz varsa bile itiyor bizi. Bir çoğundaki suratsızlığı anlatmak içinse kelimeler kifayetsiz kalır. Bizim Cumalıkızık rotamız gün içinde ilk uğrayacağımız yer olduğundan ve sabahın 6’sında bir tost ile ayakta durduğumuzdan kahvaltı yapma ihtiyacı hissettik. Köyü bir güzel gezdikten sonra bir şekilde yolumuz Narlıbahçe’ye düştü. Sahibi oldukça güler yüzlü ama köylü kurnazı.
Bizi takip eden bilir ama sitemizi bir şekilde ulaşım bu satırları okuyorsanız size şunun altını çizmek isteriz. Biz gittiğimiz yer neresi olursa olsun yazımızın ulaştığı insanlara en doğru bilgiler vermek isteriz. Gezip görüyoruz diye her gittiğimiz yerin güzel ve tavsiye edilir olma özelliği yok. Cumalıkızık gerçek anlamda hayran kaldığımız yerlerden biri oldu. Ancak altını çiziyoruz sadece gezilecek bir yer.
Benim için maksat muhabbet yeter ki bu atmosfer içinde eşimle, dostumla oturup kahvaltımı yapayımcılardansanız (bizim gibi :)) o halde oturun elbet. Ama kısıtlı bütçeyle geziyorsanız tavsiye etmeyiz.
Başımıza gelen bir iki örneği verelim;
Köy’de kahvaltı için ilk girdiğimiz yer Narlıbahçe sokağına girmeden önce sokağın bitişiğindeki evin avlusuydu. Avlu dikkatimizi çektiği için buraya girdik. Fakat kadınların ilgisizliği ve suratsızlığı bizi bizden aldı. Enerjimizi söküp aldı resmen. Hemen gerisin geri kendimizi nasıl dışarı attığımızı bilemedik.
Tam buradan çıktık karşımızda güler yüzüyle Narlıbahçe’nin sahibesi. Onunla beraber Narlıbahçe’ye gittik. Ev çok harap olduğundan yıktırıp eskiye ve mimariye uygun olarak yeniden inşa edilmiş. Avlu yapmak yerine evin yanına bahçe yapmışlar. Kahvaltılar hem bahçe de hem de evin alt ve üst katındaki odalarda yapılabiliyor.
Bir kere Cumakızık’tayım burası köy diye önünüze köy kahvaltısı gelecek sanmayın. Hepsi marketten alınmış gıdalar. Nereden mi biliyoruz. Özellikle sahibesine sorduk da ondan!
Bahçe’de bizim haricimizde üç masa daha var. Tam kahvaltımızı yarılamışız keyfimize diyecek yok. Ansızın 20 kişilik bir öğrenci grubu geldi. Ortalık bir şenlendi ki sormayın 🙂 Derken birden kaos ortamı oluştu. Çocuklar bir kahvaltıyı iki kişi paylaşalım teklifinde bulunuyor. Narlıbahçe’nin sahibi ise “Öyle şey olmaz. Adam başı 25 TL. vallahi de kurtarmıyor” diyor. Güler misin, ağlar mısın!
Ben bu hikayeden sonra çıkarmanız gereken sonucu size bırakıyor Cumalıkızık kahvaltı başlığını burada noktalıyorum. Haaa bu arada serpme kahvaltı geliyor kişi başı 25 TL….
CUMALIKIZIK’A NASIL GİDİLİR
İstanbul’dan 200 km uzağında, Bursa şehir merkezinin ise 10 km doğusunda yer alan şirin köy Cumalıkızık’a ulaşmak için önce İstanbul’dan Bursa’ya ulaşmanız gerekiyor. Aracıyla gelecek olanların Yenikapı-Bursa, Yenikapı-Yalova ve Pendik-Yalova hattı olarak üç tercihi bulunuyorken araçsız gelecek olanların otobüs ve feribot+otobüs yoluyla ulaşmaları söz konusu.
İstanbul ve Bursa’dan Cumalızık Köyüne Nasıl Gidilir makalemizde enine boyuna tüm detaylarını kaleme aldık. Makalemizi okumanızı tavsiye ederiz.
CUMALIKIZIK KÖYÜNE NE ZAMAN GİDİLİR
Biz Türkler nedense bir yere gitmek için yaz mevsimini bekler dururuz. Yaz geldi mi de her yer insan kalabalığıyla dolup taşar. Bir gün Çince öğretmenim siz Türkler neden sadece yazları tatile çıkıyorsunuz demişti. Elin Çinlisi bile fark etmiş durumu sizin anlayacağınız. Ama Cumalıkızık’a gitmenin bir artısı İstanbul’a yakın mesafede oluşudur. O yüzden size tavsiyemiz Mayıs-Haziran ayları ile Eylül-Ekim-Kasım aylarında gitmenizdir. Böylelikle Cumalıkızık köyünü daha rahat gezebilir, fotoğraf çekmeye düşkünlüğünüz varsa daha rahat kareler yakalayacağınızın garantisini verebiliriz.
CUMALIKIZIK İSMİ NERDEN GELİYOR
Bursa’nın meşhur Uludağ eteklerinde vadi içinde kalan köylere Kızık adı denilmektedir. Ancak her köye Kızık adı verilirse işin içinden çıkılmaz diye dereye yakın olan köye Derekızık, Fidye verene Fidyekızık ve Kızık köylerinde yaşayan halkın topluca cuma namazı kılmak için gittiklere köye de Cumalıkızık adı verilmiştir.
Pek çok kızık köyü olmasına rağmen günümüze kadar dayanabilmiş ve kendini korumuş beş tane kızık köyü mevcuttur. Bunlar ; Cumalıkızık, Fidyekızık ,Hamamlıkızık, Değirmenlikızık, Derekızık’tır.
Cumalıkızık köyünü gezmek için yeterli olan süre 2 saattir. Buradan isterseniz Bursa merkeze, Mis Köyüne, Gölyazı’ya gidebilirsiniz.
CUMALIKIZIK’TA NEREDE KALINIR
Köy içerisinde konaklayacağınız bir kaç tane konak bulunmaktadır. Bunlar Mavi Boncuk, Bulanlar Konak ve Abbas-ı Ala’dır. Biz Cumalıkızık’ta konaklamadığımız için size bir yer önerisi veremeyeceğiz.