Chefchaouen yani bizim bildiğimiz Fas’ın mavi şehri Şafşavan…. Fas gezilecek yerler rotamıza eklediğimiz, gitmek için can attığımız, maviye doymak istediğimiz, huzur bulmak istediğimiz şehir.
Şafşavan şehri Chefchaouen, Chaouen (kısa telaffuzu), İspanyolca Xaoven, deniz seviyesinden 660 metre yüksekte Tetouen şehrinin doğusunda Djebel, Meggou ve Djebel Kala tepelerine hakim konumda yer almaktadır.
Youtube kanalımıza buradan abone olabilirsiniz!
Şehrin en büyük özelliği Medina bölgesinin masmavi olmasıdır. Bunun yanı sıra Chefchaouen’in bazı yapıları miras niteliğinde olmasına rağmen terk edilmekle karşı karşıyadır. Modern inşa teknikleriyle yapılmaya başlanan yeni binalar şehrin ahengini bozmaya doğru gitmektedir. Buna en basit örnek şehir meydanından tepeye doğru baktığınızda tepe kondurulan betonarme bina en güzel örnektir.
Maviye boyalı monokrom harikalar diyarı kısaca Chaouen olarak okunur ve yazılır.
Berberi dilinde Chefchaouen yani Şafşavan’ın anlamı çift boynuz demektir. Dağın ikiye ayrıldığı noktada vadi vardır. İşte şehir de tam bu noktadadır.
1471 yılında Mulay Ali Ben Rachid tarafından inşa edilen ufak kale Portekizlilerin istilasından korunmak amacıyla yapılmıştır. Ve şehir 1956 yılında özgürlüğüne kavuşabilmiştir.
1930’lu yıllarda Sefarad Yahudi sığınmacılar evlerini maviye boyama başlamışlardır. Bu rengin Tanrı’nın gücünü simgelediğine inanıyorlar ve gökyüzünün yansıması olduğunu düşünüyorlar.
Bir diğer inanış ise mavi rengin böceklerden koruduğuna inandıkları için boyandığıdır. Bu mavi rengin hikayesini ilk Hasankeyf’te öğrenmiştik. Yıllar önce ziyaret ettiğimiz Hasankeyf’te ilk dikkatimizi çeken şey evlerin mavi çatılarıydı. Bizi gezdiren yerel rehberimiz Yusuf’a çatıların niye mavi olduğunu sorduğumuzda böceklerin eve girmemesi için yapıldığını söylemişti. O yüzden Şafşavan’daki böcek hikayesi bize daha mantıklı geldi.
Endülüs döneminde İber yarımadasında Hristiyanlar Müslümanların yarımadadaki varlıklarını ortadan kaldırmaya çalışırken yine bu dönemde mülteci Yahudiler İsrail’in Safed şehrinde evlerini maviye boyama başlamışlardır.
Zamanla Chefchaouen’deki Yahudiler giderek azalmaya başlayınca yerlerine Müslüman kitle gelerek çoğalmaya başlamışlardır. Şimdiler şehirde Araplar, İspanyollar ve Berberiler bir arada yaşamlarını sürdürmeye devam etmektedirler.
Chefchaouen, Marakeş ve Kazablanka’nın aldığı kalabalığı kendine çekmez. Buraya sadece Avrupalı turistler gelmektedir. Yaz dönemi 200 ve üzeri pansiyon sadece Avrupalı gezginlere ev sahipliği yapmaktadır. Şafşavan’ın ünlü olmasının bir diğer nedeni de 2011 yılında Georgia Armani’nin çekmiş olduğu reklam filmidir.
MARIJUANA’NIN SERBEST OLDUĞU ŞEHİR
Kif dedikleri Marijuana yetiştirilmektedir. Bölgenin en büyük kenevir ihracatı burada yapılıyor. Dolayısıyla Fas’ın Amsterdam’ındasınız. Çevrenizde, otelin avlusunda, sokakta orada burada esrar içen görürseniz sakın şaşaırmayın. Fas’ta esrar içmek yasak olmasına rağmen bu şehirde fazlasıyla yaygındır. Ve kimse kimseye bir şey dememektedir.
Peki bu mavi rengi nasıl koruyorlar?
Her iki yılda bir evler, sokaklar yeniden boyanmaktadır. Dolayısıyla şehir her zaman mavi her zaman etkileyicidir.
Şafşavan’da Yapılacaklar
Mavilikler İçinde Huzur Bulun
Şafşavan denilince hani ilk akla gelen mavi şehirdir ya. İnanın şehir aynen fotoğraflarda gördüğünüz gibi hatta daha da fazlası. Medina gölgesinde kafanızı çevirdiğiniz, adım attığınız ve dokunduğunu her yer baştan sona mavi renktedir.
Medina bölgesinde bir tane meydan bulunmaktadır. Meydanın ismi Uta El Hammam’dır. Genelde cafe ve restaurantlar da bu meydan çevresine konumlanmıştır.
Yeri gelmişken Medina’nın ne demek olduğunu da söyleyelim. Fas’ta meşhur şehirlerin hepsinde Medina diye bir bölge vardır. Genelde şehrin eski kısmına verilen isimdir. Arapça anlamı şehir demektir.
Şafşavan’da İspanyolca konuşulduğunu biliyor muydunuz?
İspanya’dan sürgün edilen Yahudilerin Şafşavan’a yerleşmesiyle İspanyolca burada hakim dil olmuştur. Halkının hemen hemen hepsi İspanyolca konuşmaktadır.
Argan’ın Cenneti
Şafşavan alışveriş için sizi tatmin etmeyecektir. Lüften alışveriş yapmak aklınızda varsa bunu en başından çıkarın. Ama argan ürünleriyle de sizi sizden alacak bir dükkan var ki içine girin ve çıkmayın!
Meydan’da bir tane kahvehane var. Hemen bunun yanından hafif bir yokuş çıkar. O yokuşa girer girmez solda kapısının önünde renkli renkli ürünleriyle parıldayan bir dükkan vardır. Adı Abuela Aladdin. Buranın üst katına çıkın ve arganla alakalı ne varsa alın gitsin. Argan sabunları, şampuanları, serumları, nemlendirileri ve daha neler neler…
Benim favorimi soracak olursanız yumuşacık yapısıyla ve müthiş kokusuyla argan şampuanı ve sabunları oldu.
Doğayla Bütünleşin
Şehrin mavi sokaklarından taksiyle yalnızca yarım saat uzaklıktaki doğa harikası Cascades d’Akchour’a mutlaka gitmenizi tavsiye ediyoruz. Şelalelerin oluşturduğu göletler ve etrafını çevreleyen yeşillikler maviden sonra yeşile de doymanızı sağlıyor.
Rift Dağlarında Trekking
Hem doğayla iç içe olmak hem de şehrin panoramik manzarasına hakim tepelere ayak basmak için Rift dağlarına gitmeniz gerektiğini sakın unutmayın. Afrika’nın en iyi yürüyüş rotalarından biri olduğu kabul edilen Rift dağını es geçmemeye özen gösterin. İster günübirlik isterseniz iki günlük trekking paketleri satın alabilirsiniz. Trekking noktalarından tavsiye edeceğimiz bir yer o da Talassemtane Ulusal Parkıdır.
Şehirden Manzara Noktası Şafşavan’ın mavilikleri içinde kaybolmak kadar şehir manzarasını izlemekte insanın gözlerine bayram ettiriyor. Bunun için öyle bir yer keşfettik ki aman şimdi tepeye kim tırmanır diyeceklere müthiş nokta atışı olacak. Şehrin Uta El Hammam bölgesinde saklı bir türbe var. Kapısı yeşil renkli.
İşte tam bu türbenin yanında bir dükkan var. Dışardan pek bizi içine çekmemişti. Ama sahibi biz türbenin önünde fotoğraf çekilince yanımıza gelip türbeyi anlatmaya başlayınca bizim türk olduğumuzu öğrendi. Tabi yine aldı başına değişik muhabbetler. Neymiş efendim bu türbeye çocuğu olmayan kadınlar, dileği kabul olsun diye gelip adakta bulunanlar vs geliyormuş.
Neyse baktık sohbet iyice sıkıcı geliyor gitmeye yeltendik. Bu sefer tutturdu dükkanıma gelin sizi terasına çıkarıcam diye. Aslında bu adam derdi satış yapmak olmalı diye düşünürken ne alaka bizi terasa çıkarsın ki diye tedirgin tedirgen merdivenleri tırmanmaya başladık. Manzara, teras müthişti. Buraya bir cafe açsalar herhalde Şafşavan’ın en popüler yeri olurdu kesin. Tabi bu fikrimizi sahibine söylemekten de geri kalmadık. Adam maddiyatla alakayı kesmiş anlaşılan. Fas halkı Türk dizileriyle kafayı bozmuş durumda. Kadın-erkek hepsi bizim dizilerin hastası. Manzarayı izledikten sonra dükkanı gezdik. İçeride gerçekten çok özel ve eski parçalar var. İlgilenenler olursa buraya muhakkak girmelerini tavsiye ediyoruz.
Sonumuz nasıl mı oldu? Adama teşekkür edip uzun bir vedalaşma evresine girdikten sonra akşam bak illa bekliyorum gelin Türk dizisi izleriz dedi ehehueheueh.
Chefchaouen Şafşavan’a ne zaman gidilir?
En düşük sezon Aralık ve Mart ayları arasıdır. Gidilmesi gereken en iyi dönem ise Mart ayından Aralık ayına kadardır.
En sıcak ve kuru dönemler Temmuz ve Ağustos aylarıdır.
En soğuk ve yağışlı dönemler Aralık, Ocak ve Şubat aylarıdır.
Şafşavan deniz seviyesinden yüksekte olduğundan ve dağlarla çevrili bir bölgede yer almasından dolayı genelde sabah erken saatlerde ve akşamları serin havanın etkisi altına girer. Eğer konaklamayı hostel tarzı yerde yapıyorsanız klima ve benzeri ısıtıcı olmadığından üşümeniz yüksek ihtimaldir. Aslında bir bakıma Karadeniz’e çok benzettiğimiz bir şehir olmuştur Şafşavan. O yüzden bizim tavsiyemiz Şafşavan’a gidilmesi gereken dönem Mayıs ve Haziran ayı ile Eylül ve Ekim aylarıdır.
Şafşavan’da Ne Yenir?
Şafşavan Medina bölgesindeki meydanda dediğimiz gibi cafe ve restaurantlar bulunmaktadır. İstediğiniz yere girip gönül rahatlığıyla yemeğinizi yiyebilirsiniz. Ama bizim size özel bir tavsiyemiz var ki buraya gitmeden Şafşavan’dan dönmeyin.
Assaada Restaurant sokak arasında kalıyor. Eğer adını bilmiyorsanız denk gelmeniz çok zor. Belki denk gelirsiniz ama bu sefer de bu ne biçim yer sokağa 3-5 plastik masa atmışlar deyip es geçersiniz. Aman böyle demeyin. İçeri girin ve teras katına çıkın. Teraste toplam 2 masası var. Biz şanslıydık ki yer bulabildik. Yediğimiz en güzel, en bol porsiyon ve en ucuz restaurant burasıydı.
Şafşavan Nerede Kalınır?
Şafşavan’da 200’ün üzerinde pansiyon ve otel olduğundan her bütçeye uygun konaklama seçeneği mevcuttur. Bizim tercihimiz Medina yani Old Town bölgesinden yana oldu. 2 gece konaklamamız için tercihimiz Hostel Mauritania oldu. Geceliği iki kişi için 38 usd’e geldi.
Plansız olduğundan öncesinde rezervasyon yapmamıştık. O yüzden de sona kalan dona kalır misali hayatımızda ilk defa ortak banyolu bir hostel’de kalmış olduk. Odaları geniş olmasına rağmen içinde sadece sehpadan ibaretti. Banyonun sıcak suyu ise kafasına göre takılıyordu. İlk 5 dakika içinde yıkandın yıkandık yoksa o soğuk havada soğuk suda yıkanmak zorunda kalırsınız. Kısaca ortak banyoymuş, hostelmiş yok arkadaş bize göre değil!!!
Şafşavan’a Nasıl Gidilir?
Şafşavan’a Fas şehirlerinin hiç birinden trenle ulaşım yolu bulunmamaktadır. Tren güzargahı üzerinde olmadığından trenle hiçbir türlü ulaşım yoktur.
Fes’ten otobüsle 4,5 saat. Ücreti 75 MAD = 8 USD (kurlar makalenin yayına alındığı günkü kur bilgisine göre yazılmıştır)
Kazablanka’dan otobüsle 6,5 saat. Ücreti 140 MAD = 15 USD
İspanya’dan gelecekseniz Tangier şehrine feribotla geçip buradan CTM otobüslerine binip 2,5 – 3 saat otobüs yolculuğu yaptıktan sonra varabilirsiniz.
Tetaouen’dan otobüsle 1 saat
Trenle Şafşavan’a Ulaşım
Eğer uzaktan gelecekseniz yolun bir kısmını trenle gelip ardından otobüsle devam etmek en mantıklı yol olacaktır. Bunun için Marakeş veya Kazablanka’dan Tangier’e trenle geçip Tangier tren istasyonundan taksi ile otobüs durağına gidip buradan otobüs bileti alıp Şafşavan’a gidebilirsiniz.
Rotanız üzerinde Fes şehri varsa yine buraya trenle gelip Fes otobüs durağından bilet alıp ulaşabilirsiniz. Fes otobüs durağı şehri saran surların tam karşısında bulunuyor. Yani şehirden yürüyerek rahatlıkla otobüs durağına gidebilirsiniz. Bunun için taksi tutmanıza gerek yok.
Şafşavan otobüs durağı şehrin birkaç km dışında bulunuyor. Otobüs durağından dışına adım atar atmaz taksiler sizi şehre götürmek için bekliyor olacak. Aslında yürüyerek rahatlıkla şehre gidebilirsiniz. Tek sıkıntı otobüs durağından dışarı çıkıp sola döndükten sonraki uzun ve dik yokuştur. Bunu aşarım derseniz tabanlara kuvvet, kim tutar sizi 🙂
Bizim hikayemize gelince Şafşavan dönüşünü sabah ilk otobüs seferine almıştık. Henüz hava aydınlanmadan otelden check-out yaptık. Her ne kadar otelden taksi istesek de otel Şafşavan Medina bölgesinde olduğundan ve buraya araç girmediğinden taksi çağıramayacaklarını söylediler. Biz de Medina bölgesinden ana bölgeye çıkalım cadde üzerinde illaki buluruz dedik. Ama düşündüğümüz gibi olmadı. Sabahın köründe sokaklarda sadece biz valizin tekerlek sesi eşliğinde sabah sporumuzu yaptık.
Hani Fas güvenli mi diye çok soru soruyorsunuz ya bu sorunun cevaplarından birini de bu hikaye versin size 😉 İki bayan sabahın köründe otobüs durağına sıkıntısız yürüyebiliyor.
Tüm Fas yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.
