Ne yalan söyleyelim Fes’e tek gitme amacımız Fes deri tabakhanesi Chouara Tabakhanesini görmekti. Fes’ten bahsedince akla tabakhanenin gelmemesi ne mümkün. 3 adet tabakhaneye sahip olan şehirde en büyüğü ve binlerce yıldır durmadan işleyeni Chouara tabakhanesidir.
Surlar ardında sıkışıp kalmış, eski şehrin yani Fez el Bali’nin dar sokaklarını arşınlayarak, katırların geçitleri kapattığı sokaklardan güç bela geçerek buraya ulaşmanız mümkün.
Marakeş’in aksine Fes’te yön bilginize güvenerek gezmeniz imkansız. Bunun dışında navigasyonun dahi işin içinden çıkamadığı zamanlar oluyor. O yüzden lütfen otelinizden size bir rehber temin etmelerini rica edin. Hem rehber olması halinde tabakhanede çalışanların ısrarına (var ama çok değil), baskısına ve para istemelerine maruz kalmazsınız.
Rehbere kişi başı 20 dirhem ödeyerek kestirme yollardan, kaybolmadan buraya ulaşmanız mümkün.
Tabakhane sıra sıra dizilmiş, içi boya dolu taş kazanlar ile doludur. İnsanların hepsi beline kadar bu boya kazanlarının içinde, güneşin altında çalışmaktadırlar. Derilerin nasıl işlendiği, hangi aşamalardan geçtiği kadar bu insanların ne şartlarda çalıştığı da oldukça dikkate değer bir konudur.
Hayvanlar helal yöntemle kesildikten sonra kurutulmaya bırakılıyor. Deriler sadece inek, koyun, deve ve keçinin postunun işlenmesiyle kaliteli deriler haline getiriliyorlar. Bu derilerden daha çok çanta, ceket, ayakkabı ve Fas’in geleneksel papuçları yapılıyor. Tüm ürünler modern teknolojiye ihtiyaç duyulmaksızın elle yapılıyor.
İlk aşamada deriler inek sidiği, kalsiyum asit, su ve tuz karışımına basılıyor. Bu karışım sonucu ortaya çıkan yakıcı madde sağlam derileri parçalıyor, derideki yağı kaybettiriyor, deride kalan etleri sıyırıyor ve derideki tüylerin dökülmesine yol açıyor.
2-3 gün sonra deriler bekletildiği karışımdan çıkartılıp, tabakçılar tarafından kazınmaya başlanıyor. Ve bu aşamanın akabinde kurutulmak üzere ya yerlere seriliyor ya da asılıyor.
Sonraki aşama ise derilerin güvercin dışkısı ve su karışımlı teknelere konulmasıyla devam ediyor. Güvercin dışkısı amonyak içerdiği için yumuşatıcı görevi görüyor. Bu sayede deriler boyayı emsin diye kolay işlenebilir hal alıyor.
Tabakçılar çıplak ayaklarıyla 3 saatten fazla derileri çiğniyor ve deri daha yumuşak hale geliyor. Deriler doğal boya dolu çukurlara konuluyor. Doğal boyadan kastımız kırmızı renk için çiçek, mavi renk için civit, sarı renk için safran, yeşil için nane ve kahverengi için sedir ağacının kullanılıyor olmasıdır.
Kullanılan diğer materyaller ise zeytinyağı, deriyi daha parlak göstersin diye, nar pudrası pürüzleri alınmış derinin renginin sarıya dönmesini engellemek için. Tüm bu işlemler bittikten sonra deri güneş altında kurumaya bırakılır. Kuruyan deriler son olarak esnafa satılır. Ve sonunda ortaya çok güzel ürünler çıkar.