YOK ARTIK : KOKMAYAN ÖLÜLER
İddia ediyoruz böyle ilginç mezarlık görmediniz. Hatta biz de ilk defa görüyoruz. Yok artık dedirten bir durumla karşı karşıyayız. Biz de ölü = mezar anlamına gelir. Ölen kişi fazla bekletilmeden gömülür diye biliriz. Neymiş karnı patlarmış, cesed kokarmış ve daha bilmediğimiz daha pek çok şey…..
Bali adasında gezilecek yerler listemizin en başına Kuburan Terunyan Köyünü koyduk. Hatta bu köy için Bali adasının top listedeki bir kaç yeri bile çıkarmayı göze almıştık. Çünkü hayatımızda ilk defa çok farklı, inandığımız-uyguladığımız geleneğin tam aksini yerine getiren bir halk ile tanışacaktık.
Kuburan Terunyan/Trunyan Köyü
Bali adasının kuzeyinde Batur dağının eteklerinde Bali’nin orjinal halkının yaşadığı ve Bali’nin en eski köydür. Köyün tarihinin 1000 yıllık olduğu söyleniyor. Mayahpatih halkı buraya Java bölgesinden gelmiş. Trunyan halkı günümüze kadar eski kültür ve geleneklerini korumayı başarmıştır. Trunyanlara sıklıkla Bali Aga denilmektedir. Bali Aga Hinduizm öncesinde animist dini koruyan halka deniyor. Köy içerisinde elle sayılacak kadar ev bulunuyor. Ve köyün tam ortasında olmazsa olmaz Hindu Pura Pancering Jagat tapınağı. Tapınak içerisindeki yazıtlardan anlaşıldığı üzere tapınak tarihinin M.S 10. yy’a dayandığı söyleniyor.
Neyse bırak şimdi köyünü, halkını asıl konuya gel diyorsunuz di mi? Tamam tamam…. Başlıyoruz o vakit 🙂
Şimdi efendim bu Terunyan köyü aslında Hindu köyüdür. Gelenekleri ve yaşamlarına bakınca her şey Hindu inancıyla örtüşmektedir. Ancak ne var ki tek farkları bunlar ölülerini ne yakıyor ne gömüyor. Ne mi yapıyorlar?? Öyleee ortalıkta bırakıyorlar 🙂 Şaka falan değil çok ciddiyiz.
Terunyan köyüne ait bir mezarlık bulunuyor. Ulaşımın sadece kayıklarla sağlandığı, mezarlıktan başka hiçbir şeyin olmadığı dağın yamacında yeşillik bir alan. Çakalların arasından yakamızı sıyırıp ciddi bir pazarlık sürecinden sonra nihayet kayığa binme vaktimiz gelmişti. Başta sanıyorduk ki 5-10 dakikaya mezarlığa ulaşırız. Ama nerdeeeee kayığın önünde bir kişi arkasında öbürü ellerinde tek kürekle iş bölümü halindeler. Alla allah zaten merakımızdan çatlıyoruz. Yol bitmek bilmedi. Sanıyoruz ki yaklaşık yarım saat sonra mezarlığa varabildik.
Enteresanlık daha mezarlığın girişinde başlıyor
Olay burada ölü görmek, aaa du bakayım şuna ölü nasıl oluyor değil elbet. Kendimizi bildik bileli alışık olduğumuz ölü gömme ritüelinin aksine apayrı bir gelenekle tanışacağız diye meraklıyız. Aynı hissi Hindistan’ın Varanasi şehrine varmadan önce de yaşamıştık. Ölümün gerçekleştiği ansan sonra ölü vücudunun hazırlanışı, her bir insanın farklı görevler üstlenmesi, yakılma işleminin hangi aşamalar geçtiği ve en son bedenin kül olana kadar yakılışını izlemek bizim için inanılmaz bir deneyim olmuştu.
Terunyan halkının ölülerini gömmeyip mezarlık alanı içerisinde 5-6 adet bambudan yapılmış kafeslere konulması da inanın çok farklı bir deneyim. Adamlar çocuklar(çocuklar başka yere gömülüyor) dışında köy halkından biri öldüğünde ölüyü yağmur suyuyla yıkayıp, kişisel eşyalarını giydirdikten sonra kayıkla ölüyü bu mezarlığa getirip, kafesler içine yatırıyorlar (Kişisel tüm eşyaları poşetler içinde yanına konuluyor ya da kullandığı tabak-çanak). Ölü yakınları tarafından düzenli aralıklarla ziyaret ediliyor ve ölen için ayakucuna sigara ve para konuluyor.
Ölü mezarlığa taşınırken kadınlar bu ritüel esnasında kabul edilmiyor. Eğer kadınlar katılırsa köyün başına büyük felaketler geleceğine inanılıyor.
Ölü Kokmuyor mu?
Asıl merak edilen sorunun cevabına gelelim. Mezarlığa girer girmez tam ortada Taru Menyan isimli ağaç bulunuyor.Taru “ağaç” Menyan ise “güzel koku” anlamına geliyor. Kilit nokta bu ağaçta! Ziyaretimizden önce bu ağacın cesed kokularını aldığını okumuştuk. Hurafedir canımmm, olur mu öyle şey demiştik. Meğer oluyormuş 🙂 Sanırsınız bulunduğunuz yerde hiç ölü yok.
Tabi bizim görmek istediğimiz asıl yeni ölmüş bir bedendi. Hem kokup kokmadığını anlamak, hem de gömülmeyen bir cesedin ne halde olduğuna şahit olmak için. Şanslıymışız ki henüz bir hafta önce ölmüş bir cesede denk geldik. İlk bakışta tam öndeki kafeslerden görememiştik ama dalların ve ağaçların arasından biraz tırmanınca kendisine ulaştık. Şöyle söyleyeyim bir kafesin içine girmediğim kaldı. O derede yaklaştım yanii cesetten hiç mi hiç koku gelmiyordu.
Terunyan Köyüne Ulaşım
Ubud merkezinden 42 km kuzeyindeki Terunyan köyü Batur gölünün en köşesindedir. Genelde çok turist çekmeyen yere insanlar taksilerle gelmekte. Fakat biz Ubud ve çevresini canımız nasıl isterse öyle gezmek istediğimiz için kiraladığımız motorumuzla gelmeyi tercih ettik. Yolu nasıl bulurum derdine son vermek için ister offline kullanabileceğiniz Maps Me ugyulamasını indirin ister Google Map’den bulunduğunuz yerin haritasını. Varış yerini Terungan yazınca uygulama şaşmadan sizi varış noktasına ulaştırıyor. Lake Batur’a varmadan önce ana caddenin solundan yokuş aşağı yol başlıyor. Yol başında yerel insanlar size nereye gideceğinizi soruyor. Biz de yol tarifini garantileyelim diye Terunyan deyince adamlar (2 kişi) üşenmeden peşimizden kilometrelerce yol yaptı. Sonra köyden kiraladığımız kayık ücretini bir güzel kardeş payı yaptılar. Biz iki kişi için sıkı pazarlıkla 250.000 Rupi’ye anlaştık. Siz siz olun sakın kimseye yol sormayın! Zaten yokuşu indikten sonra sürekli yolun solunu takip edince Terunyan köyüne varılıyor.
Köyün Doyumsuz Manzarası
Köyün hemen girişine botların ulaşım ücretlerinin yazılı olduğu bir levha var. Bunlar motorlu botlar için geçerli. Eğer kayıkla gidecekseniz tabelada yazılı ücretin çok daha altında ücrete gidebilirsiniz. Zaten tabelada yazan ücretler kişi başı olmayıp tek bot içindir. Ya botların dolmasını bekleyeceksiniz ki ihtimal dahilinde değil. Ya da kaçınılmaz pazarlık sürecine gireceksiniz 🙂